به رشد سلول‌های سرطانی در کولون یا رکتوم (بخشی از روده بزرگ) گفته می‌شود. این بیماری به دلیل رشد غیرطبیعی سلول‌ها اتفاق می‌افتد که می‌توانند به بافت‌های دیگر بدن حمله کنند یا در آنها تکثیر یابند سرطان کولون یا روده‌ی بزرگ مشکل قسمت انتهای دستگاه گوارش است. چند سانتی‌متر آخر کولون یا روده‌ی بزرگ که به مدخل مقعد ختم می‌شود، رکتوم یا راست‌روده نام دارد
اغلب سرطان‌ها یا کانسرهای کولورکتال از تجمع خوش خیم و توده‌ای شکل سلول‌های جدار روده که اصطلاحاً پولیپ نامیده می‌شوند، منشأ می‌گیرند. پولیپ های روده معمولاً کوچک بوده علائم بالینی ندارند و یا علائم مختصر و غیر محسوس ایجاد می‌کنند. بررسی و غربالگری منظم، به‌منظور پیشگیری از تبدیل پولیپ های روده به سرطان، توسط متخصصین توصیه می‌شود
دکتر جواد غروبی فوق تخصص جراحی عمومی و دانشیار دانشگاه در گفت و گو با عصر ایراندر مورد علائم بیماری سرطان روده بزرگ گفت: در صورت ابتلا به این بیماری، تغییردرعادت اجابت مزاج شامل اسهال و یبوست، ایجاد می‌شود. اگر این تغییرات بیش از 4 هفته ادامه داشته باشد، باید جدی تلقی شود.
دیگر علائم سرطان روده بزرگ عبارت‌اند از:1- خونریزی از مقعد و یا مدفوع حاوی خون
2-درد شکم، نفخ و دل‌پیچه
3- احساس عدم تخلیه کامل مدفوع و دفع ناقص
4- ضعف و خستگی مفرط
5- کاهش وزن غیرمترقبه و ناخواسته
علائم فوق بسته به محل گرفتاری و طول مدت ابتلا به سرطان کولورکتال، شدت و ضعف دارد.
چه زمانی معاینه و ویزیت پزشک معالج نیاز است؟
وی درپاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چه زمانی باید با مشکوک شدن به این بیماری به پزشک مراجعه کنیم گفت: اگر فردی تغییر در عادت اجابت مزاج، خونریزی و وجود خون در مدفوع را مشاهده کند باید به پزشک معالج مراجعه کند. علائم و تغییرات به وجود آمده، دقیقاً گزارش شود و تاریخچه غربالگری در صورت وجود ارائه شود.
وی ادامه داد: به‌طورمعمول اولین غربالگری برای تشخیص زودرس سرطان کولورکتال( روده بزرگ) از سن 50 سالگی شروع می‌شود. البته در صورت وجود سابقه فامیلی سرطان و یا بیماری‌های مستعد کننده ابتلا به آن، غربالگری باهدف تشخیص زودرس، در سنین پایین‌تر آغاز می‌گردد.
اغلب سرطان‌ها یا کانسرهای کولورکتال از تجمع خوش خیم و توده‌ای شکل سلول‌های جدار روده که اصطلاحاً پولیپ نامیده می‌شوند، منشأ می‌گیرند. پولیپ های روده معمولاً کوچک بوده علائم بالینی ندارند و یا علائم مختصر و غیر محسوس ایجاد می‌کنند. بررسی و غربالگری منظم، به‌منظور پیشگیری از تبدیل پولیپ های روده به سرطان، توسط متخصصین توصیه می‌شود
دکتر جواد غروبی فوق تخصص جراحی عمومی و دانشیار دانشگاه در گفت و گو با عصر ایراندر مورد علائم بیماری سرطان روده بزرگ گفت: در صورت ابتلا به این بیماری، تغییردرعادت اجابت مزاج شامل اسهال و یبوست، ایجاد می‌شود. اگر این تغییرات بیش از 4 هفته ادامه داشته باشد، باید جدی تلقی شود.
دیگر علائم سرطان روده بزرگ عبارت‌اند از:1- خونریزی از مقعد و یا مدفوع حاوی خون
2-درد شکم، نفخ و دل‌پیچه
3- احساس عدم تخلیه کامل مدفوع و دفع ناقص
4- ضعف و خستگی مفرط
5- کاهش وزن غیرمترقبه و ناخواسته
علائم فوق بسته به محل گرفتاری و طول مدت ابتلا به سرطان کولورکتال، شدت و ضعف دارد.
چه زمانی معاینه و ویزیت پزشک معالج نیاز است؟
وی درپاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چه زمانی باید با مشکوک شدن به این بیماری به پزشک مراجعه کنیم گفت: اگر فردی تغییر در عادت اجابت مزاج، خونریزی و وجود خون در مدفوع را مشاهده کند باید به پزشک معالج مراجعه کند. علائم و تغییرات به وجود آمده، دقیقاً گزارش شود و تاریخچه غربالگری در صورت وجود ارائه شود.
وی ادامه داد: به‌طورمعمول اولین غربالگری برای تشخیص زودرس سرطان کولورکتال( روده بزرگ) از سن 50 سالگی شروع می‌شود. البته در صورت وجود سابقه فامیلی سرطان و یا بیماری‌های مستعد کننده ابتلا به آن، غربالگری باهدف تشخیص زودرس، در سنین پایین‌تر آغاز می‌گردد.
چرا به سرطان روده بزرگ مبتلا می شویم؟
دکتر غروبی در مورد علت های مبتلا شدن به سرطان روده بزرگ گفت: در اغلب موارد علت اصلی ابتلا به سرطان نامشخص است؛ و خطاها یا تغییرات اکتسابی به وجود آمده در DNA سلول‌های سالم روده، دلیل آن است. این سلول‌ها بدون کنترل تکثیر پیداکرده و باعث ایجاد توده سرطانی در داخل روده می‌شود. این توده سرطانی به بافت‌های اطراف خود و نقاط دور‌رس بدن تهاجم می‌کند.
وی ادامه داد: جهش ارثی ژن‌ها که سبب افزایش استعداد فرد برای ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ می‌شود، درصد کمتری از مبتلایان به این نوع سرطان را شامل می‌شود. این کانسرها شامل موارد زیراست:
سرطان کولورکتال غیرپولیپوئیدی ارثی که سندرم لینچ هم نامیده می‌شود، فرد را مستعد ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ زیر 50 سالگی می‌کند.
پولیپوز آدنوماتوز فامیلی که هزاران پولیپ به‌صورت ارثی در کادرروده‌ی بزرگ و راست روده این افراد وجود دارد، آنها را مستعد ابتلا به سرطان کولورکتال در سن زیر 40 سالگی می‌کند. البته این ناهنجاری ارثی به‌وسیله تست‌های ژنتیکی قابل‌تشخیص است.
ارتباط بین تغذیه و استعداد به سرطان:
دکتر غروبی با بیان اینکه مطالعات نشان داده که افزایش شانس ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ با افزایش دریافت روزانه چربی و کاهش رژیم غذایی حاوی فیبر ارتباط دارد در مورد عوامل خطرسازابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ گفت:سرطان روده‌ی بزرگ در افراد بالای 50 سال شایع‌تر است. در سندرم‌های ارثی مثل لینچ و FAP احتمال ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ بیشتر می‌شود. شیوع سرطان روده‌ی بزرگ در افرادی با رژیم‌های غذایی حاوی چربی بالا، گوشت قرمز زیاد و غذاهای آماده و نیمه آماده و کنسرو شده بالا است.
همچنین چاقی، کم‌تحرکی، کاهش فعالیت فیزیکی و دیابت شیوع سرطان روده‌ی بزرگ را افزایش می‌دهد. همچنین مصرف سیگار، الکل و رادیوتراپی شیوع کانسر کولورکتال را بالا می‌برد.
دکتر غروبی در مورد علت های مبتلا شدن به سرطان روده بزرگ گفت: در اغلب موارد علت اصلی ابتلا به سرطان نامشخص است؛ و خطاها یا تغییرات اکتسابی به وجود آمده در DNA سلول‌های سالم روده، دلیل آن است. این سلول‌ها بدون کنترل تکثیر پیداکرده و باعث ایجاد توده سرطانی در داخل روده می‌شود. این توده سرطانی به بافت‌های اطراف خود و نقاط دور‌رس بدن تهاجم می‌کند.
وی ادامه داد: جهش ارثی ژن‌ها که سبب افزایش استعداد فرد برای ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ می‌شود، درصد کمتری از مبتلایان به این نوع سرطان را شامل می‌شود. این کانسرها شامل موارد زیراست:
سرطان کولورکتال غیرپولیپوئیدی ارثی که سندرم لینچ هم نامیده می‌شود، فرد را مستعد ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ زیر 50 سالگی می‌کند.
پولیپوز آدنوماتوز فامیلی که هزاران پولیپ به‌صورت ارثی در کادرروده‌ی بزرگ و راست روده این افراد وجود دارد، آنها را مستعد ابتلا به سرطان کولورکتال در سن زیر 40 سالگی می‌کند. البته این ناهنجاری ارثی به‌وسیله تست‌های ژنتیکی قابل‌تشخیص است.
ارتباط بین تغذیه و استعداد به سرطان:
دکتر غروبی با بیان اینکه مطالعات نشان داده که افزایش شانس ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ با افزایش دریافت روزانه چربی و کاهش رژیم غذایی حاوی فیبر ارتباط دارد در مورد عوامل خطرسازابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ گفت:سرطان روده‌ی بزرگ در افراد بالای 50 سال شایع‌تر است. در سندرم‌های ارثی مثل لینچ و FAP احتمال ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ بیشتر می‌شود. شیوع سرطان روده‌ی بزرگ در افرادی با رژیم‌های غذایی حاوی چربی بالا، گوشت قرمز زیاد و غذاهای آماده و نیمه آماده و کنسرو شده بالا است.
همچنین چاقی، کم‌تحرکی، کاهش فعالیت فیزیکی و دیابت شیوع سرطان روده‌ی بزرگ را افزایش می‌دهد. همچنین مصرف سیگار، الکل و رادیوتراپی شیوع کانسر کولورکتال را بالا می‌برد.